بادرنجبویه گیاهی علفی و چند ساله به ارتفاع 50 تا 100 سانتی متر به رنگ سبز تیره است . سطح برگ های آن صاف نیست و برجستگی هایی دارد . ساقه هایش چهار گوش است و ریشه های فراوانی دارد . جزو خانواده های نعناییان است ، شرایط پرورش آن با نهنا مشابهت زیادی دارد . بویی شبه بوی لیمو می دهند . گل های بادرنجبویه سفید یا بنفش رنگند و از اواخر بهار که گیاه به گل می نشیند ، آن را جمع آوری می کنند .
خواص بادرنجبویه :
بادرنجبویه مقوی قلب و مغز است . در طب سنتی برای جلو گیری از بی خوابی ، رفع پریشانی و در مواردی درمان دل پیچه و اسهال از این گیاه استفاده می شود . پزشکان طب سنتی معتقدند که اگر این گیاه به صورت بخور استفاده شود ، برای بیماران مبتلا به تنگی نفس و آسم موثر خواهد بود . شستشوی بدن با جوشانده ، درد مفاصل را تسکین می دهد .
روش های مصرف بادرنجبویه :
1- دم کرده ی برگ
2- خیساندن برگ خشک . برگ را به مدت 8 ساعت در آب خیس کنید و بعد از صاف کردن آن را مصرف کنید .
3- عرق بادرنجبویه . برای درمان فشار خون ، رماتیسم و رفع خستگی از عرق این گیاه استفاده کنید .
4- در صنایع دارو سازی با استفاده از مواد موثره ی بادرنجبویه ، دارو هایی برای مداوای درد های معده ، قلب و روده که منشا عصبی دارند ، تهیه می شود . مواد موثره ی بادرنجبویه در برگ و ساقه های جوان آن وجود دارد .
کاشت و ازدیاد :
پرورش این گیاه چندان مشکل نیست ، حتی می شود آن را در باغچه کاشت و از زیبایی آن لذت برد . این گیاه به دو روش زیاد می شود :
اواسط پاییز زمان مناسبی برای این کار است .
1- کاشت بذز
2- استفاده از اندام رویشی
اواخر تابستان بوته های این گیاه را از خاک خارج کرده ، ریشه هخایش را تقسیم کنید . این ریشه ها که هر کدام بخشی از اندام هوایی گیاه را در بر می گیرند ، دوباره در زمین کاشته می شوند . ( تقسیم بوته ) .
قبل از تقسیم نمودن ریشه ها ، ابتدا به زمین آب کافی بدهید . ( از بوته های سه ساله استفاده کنید . ) بادرنجبویه ساقه های خزنده دارد ، روی ساقه ها گره هایی هست که از محل این گره ها ریشه ها جوانه می زند ، با استفاده از این جوانه ها می شود بادرنجبویه را تکثیر کرد .
قوت رویش بذر :
اگر بذز بادرنجبویه در شرایط مناسب نگهداری شود ، به مدت چهار سال قوت رویش خواهد داشت . برای اینکه بذر بهتر جوانه بزنند ، بهتر است بیست ساعت در آب خیس شوند . با قرار دادن بذر ها در یخچال نیز ( در دمای صفر درجه سانتی گراد ) می شود قدرت رویش بذر را زیاد کرد .
مراقبت های لازم :
نیازهای بادرنجبویه عبارتند از :
نورکافی ، گرما و خاک .
بذر بادرنجبویه در ده درجه سانتی گراد جوانه می زند و جوانه ها در دمای 18 درجه سانتی گراد رشد می کنند .
بادرنجبویه گیاهی است که به کندی رشد می کند . مرتب به باغچه تان سر بزنید و علف هرز را خارج کنید . برای جلوگیری از خسارات آفات ، چیدن به موقع ، ایجاد تهویه ی مناسب در خاک و تقویت گیاه ( رعایت اصول زراعی ) توصیه می شود . ما استفاده از سموم شیمیایی را برای گیاهان دارویی توصیه نمی کنیم .
زمان برداشت :
اولین زمان برداشت ، اواخر تابستان است . شما در اولین سال رویش این گیاه می توانید برداشت را شروع کنید . از سال دوم به بعد همه ساله می توانید سه مرتبه در سال محصول برداشت کنید . محل رویش گیاه را از فاصله پنج سانتی متری از سطح زمین قطع کنید . وقتی که ساقه ها چیده شدند ، آن را خشک نموده ، برای مصرف کنار بگذارید . برگ های چیده شده باید بلافاصله خشک شوند ، در غیر این کیفیت خود را از دست می دهند .