بارهنگ

بارهنگ Plantago major   

   

  رده بندی علمی:

  kingdom:Plantae 

  division:Magnoliophyta 

  class: Magnoliopsida 

  order:Lamiales 

  family:Plantaginaceae 

  jenus: p;antogo  

  pecies: P. major 

بارهنگ گیاهی است پایا، ظاهراً بی کرک یا کمی کرکپوش با بن و ریشه‌ای کوتاه است.

 ساقه آن به طول ۷۰-۱۰ سانتی متر، متعدد ایستاده یا خیزان، فاقد شیار، مساوی یا کمی بلندتر از برگ‌ها است. 

برگ‌های آن تماماً طوقه‌ای، تخم مرغی پهن با ۹-۳ رگبرگ قوی و برجسته، کامل یا در حاشیه سینوسی، بی کرک یا کرکپوش، دارای دمبرگ نسبتاً بلند. 

گل‌ها سبز متمایل به قهوه‌ای، کوچک مجتمع در خوشه‌های دراز استوانه‌ای. موسم گلدهی گیاه اردیبهشت تا شهریورماه است. 

دانه‌های این گیاه تیره رنگ، کوچک و تخم مرغی شکل و در میوه‌ای پوستینه که به صورت کپسول تخم مرغی بوده و دارای ۲ خانه و محتوی ۸-۴ دانه‌است قرار دارند.

 دانه‌ها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع آوری می‌نمایند.

ترکیبات شیمیایی:

دانه بارهنگ دارای چربی، صمغ، موسیلاژ، ترکیبات گلوکزیدی است.

خواص درمانی:

بارهنگ به همراه قدومه و به دانه مخلوطی درست می کنند که به عنوان نرم کننده سینه و برطرف کننده سرفه وخارش های گلو مصرف سنتی دارد.

 خواص درمانی ریشه، برگ و دانه این گیاه اثر نرم کننده دارد و از آن‌ها به عنوان تصفیه کننده خون، آرام کننده ناراحتی های آسم مرطوب، اسهال های ساده و ورم مخاط دهان استفاده می شود.

 جوشانده دانه بارهنگ در رفع بیماری های التهابی کلیه و مثانه موثر است.

 اگر برگ تازه بارهنگ به مدت چند ساعت در آب جوشیده قرار بگیرد، سپس قطعات آن بر روی زخم های باز قرار گیرد، نه تنها زخم‌ها را از خطر آلودگی حفظ می کند، بلکه سرعت بهبود را باعث می شود. جوشاندهٌ ریشه گیاه همراه با عسل، اگر به صورت غرغره مصرف شود، ورم حلق را از بین می برد. 

برگ تازه و له شده بارهنگ اگر در محل گزیدگی زنبور عسل و پشه مالش داده شود درد را تسکین می دهد.

 میزان مصرف جوشانده 50 تا 100 گرم ریشه یا برگ بارهنگ در یک لیتر آب به مقدار سه فنجان در روز مجاز است.

 این گیاه در جاهای مختلفی می روید و انواع مختلفی دارد. معمولاً از دانه های این گیاه استفاده می شود. از این گیاه برای ناراحتیهای تنفسی استفاده می شود و یکی از گیاه های لعاب دار و دارای ماده سافورین است.

 دانه های آن را در آب خیس می کنند. این گیاه عوارض جانبی ندارد. 

از برگ این گیاه به وفور استفاده می شود و برگ آن خاصیت ضد عفونی کننده دارد و همچنین دانه این گیاه هم خاصیت ضد عفونی کننده و خلط آوری خوبی برای دستگاه تنفسی دارد.

 محل رویش:

گیاه بارهنگ در منطقه وسیعی از دو قاره اروپا و آسیا و همچنین شمال آفریقا و آمریکای شمالی می‌روید. در ایران تقریباً در تمام نقاط می‌روید.

منبع